وقتی میخواهیم نیرو را از یک شفت به شفت دیگر منتقل کنیم، باید از وسیلههای انتقال نیرو مانند تسمهها، زنجیرها و چرخدندهها استفاده کرد. در مقاله امروز، در مورد یکی از موارد بسیار انعطاف پذیر و کارآمد برای انتقال نیرو به نام تسمه وی شکل صحبت میکنیم. اسم وی شکل از شکل ذوزنقهای مقطع آن گرفته شده است. این شکل کمک میکند تا در شفت به خوبی قرار بگیرد. انواع الیاف مصنوعی تاب خورده در طول تسمه با پلاستیک فشرده شده یک تسمه وی شکل بسیار مقاوم و منعطف را شکل میدهد. برای غلبه بر مقاومت در برابر خم شدن و حتی دمای عملیاتی پایینتر و داشتن طرفیت بیشتر، تسمههای وی شکل به صورت دندهای شکل درآورده شده اند. بر خلاف زنجیرها، تسمههای وی شکل نیازی به روغنکاری ندارند، و مشکل تراز و لغزش را حل میکنند. همچنین در صفحه تعویض تسمه مجله اپال، نکات کامل تعویض و نگهداری تسمههای موتور دستگاه خود را ببینید.
انواع تسمه وی شکل و سایزهای استاندارد آن:
سه نوع تسمه وی شکل معروف وجود دارد: تسمه وی شکل کلاسیک ( بر اساس ابعاد خود از A تا E دسته بندی میشوند)، سری تسمههای وی شکل نازک ( بر اساس ابعاد خود به سه مدل 3V, 5V, 8V دسته بندی میشوند) و تسمههای کاربری سبک کسری از نیرو برای کارهای سبک (Light Duty Fractional Horsepower) که بر اساس ابعاد به چهار سری 2L, 3L, 4L ,5L تقسیم میشوند. تسمههای دندهدار همتای این تسمهها با حرف X نمایش داده میشوند. برای مثال تسمه وی شکل دندهای کلاسیک به صورت 3VX. 5VX نمایش داده میشوند.
تسمههای وی شکل مرسوم، معمولترین تسمههای وی شکل در طول زمان است. تسمههای وی شکل اولیه جایگزین تسمههای چرمی شدند و در طیف گستردهای از صنایع مورد کاربرد است. مانند کشاورزی، تهویه و ماشینهای صنعتی. تسمههای وی شکل توانایی پوشش طیف گستردهای از نیروهای کمتر از یک اسب بخار تا 500 اسب بخار را داراست. این نوع از تسمهها از تسمههای نازک کارایی کمتری دارند و عمدتا به تحمل بارهای زیاد کمک میکنند. همچنین تسمه کلاسیک، مقاومت بالایی در شرایط کاری ضعیف دارند.
قالب کلی پارت نامبر و شماره قطعه به صورت حرف اختصاری اندازه قطعه و طول داخلی آن به اینچ است (برای مثال B50 از سایز مقطع B و طول داخلی 50 اینچ تشکیل شده است).
ابعاد عمومی تسمههای کلاسیک وی شکل در استاندارد آمریکایی به شکل زیر است.
تسمه وی شکل باریک:
تسمههای باریک به دلیل نسبت عمق به عرض بیشتر، برای انتقال بار و توزیع نیرو بهینه هستند. این مزیت آنها نسبت به تسمههای وی شکل کلاسیک است. تسمههای باریک برای محورهایی برای سرعت چرخش بالا و اندازهی فشرده قدرت بالا مناسب هستند. تسمههای باریک توان انتقال قدرت تا سه برابر بیشتر در اندازه یکسان نسبت به تسمههای کلاسیک را داراست. آنها توان انتقال قدرت از 1 تا 1000 اسب بخار را دارا هستند.
شماره قطعه یا پارت نامبر طراحی شده برای تسمههای گوهای شکل از دو جز بیشترین عرض تسمه و طول خارجی تسمه به اینچ تشکیل شده است. پیشوند عددی، عرض بالای تسمه را در مقیاس یک هشتم نشان میدهد. برای مثال شماره قطعه 5V500، عرض بالایی قطعه را 5/8” اینچ و طول خارجی 50.0 اینچ میباشد.
ابعاد عمومی تسمههای نازک وی شکل در استاندارد آمریکایی به شکل زیر است.
تسمههای کسری از نیرو (FHP: Fractional Horsepower Belt)
تسمههای FHP که مناسب کاربریهای سبک هستند، غالبا به صورت یتکی بر روی محورهایی با قدرت کمتر از یک اسب بخار نصب میگردند. این تسمهها برای انتقال بارهای نسبتا کم طراحی شدهاند. کاربریهای معمول این تسمه برای انواع ماشینهای شستشو، فنهای کوچک، یخچال و تجهیزات کارگاه میباشد. تسمههای وی شکل سبک هرگز نباید در هرگونه از کاربریهای سنگین صنعتی مورد استفاده قرار بگیرند حتی اگر به نظر برسد که هم اندازه تسمههای کلاسیک و نازک هستند و در شیار پولی محور موتور قرار میگیرند.
شماره قطعه طراحی شده برای تسمههای FHP، شبیه به تسمههای گوهای ایست. آنها با پیشوند 2L, 3L, 4L, 5L شناخته میشود. پیشوند عددی، بیشترین عرض تسمه را بر حسب یک هشتم اینج عرض تسمه و پسوند آن طول خارجی تسمه را بر حسب اینچ مشخص میکند.
ابعاد عمومی تسمههای کسری از نیرو FHP وی شکل در استاندارد آمریکایی به شکل زیر است.