• دو نوع اصلی پمپ هیدرولیک وجود دارند: پمپ­‌های جابجایی مثبت و پمپ­‌های هیدرومکانیک گریز از مرکز
  • پمپ­‌های جابجایی مثبت یا همان رفت و برگشتی (حرکت خطی) یا چرخشی (روتاری) از یک جریان مداوم از مایع استفاده می­‌کند
  • پمپ‌های هیدرودینامیک گریز از مرکز برای جابجایی مایع به نیروی گریز از مرکز وابسته هستند

پمپ­‌های هیدرولیک در همه جا کاربرد دارند و در پروژه­‌های مختلف از پمپاژ گل (سایت حفاری) تا حرکت آنتن در ایستگاه‌های فضایی استفاده می‌شود. آن‌­ها انرژی مکانیکی تأمین شده توسط موتور را به انرژی هیدرولیکی تبدیل می‌کنند. جریان مایع را با فشار لازم برای غلبه بر بار خارجی ایجاد می­‌کند. پمپ هیدرولیک یکی از اجزای حیاتی هر سیستم هیدرولیکی است و انتخاب آن به کارایی سیستم بسیار حساس است. در ماشین آلات راهسازی و معدنی کاربرد حیاتی این قطعه بسیار بارز است.

فیلم کارکرد انواع پمپ

در فیلم زیر انواع پمپ به اختصار و با زبان ساده توضیح داده شده است.

 
 

انواع پمپ‌های هیدرولیک

دو نوع اصلی پمپ هیدرولیک وجود دارند:

  • پمپ­ جابجایی مثبت (Psitive displacement Pump)
  • پمپ­ هیدرودینامیک گریز از مرکز (Centrifugal (Hydrodynamic) Pump)

پمپ­ جابجایی مثبت

پمپ جابجایی مثبت با نیرو وارد کردن به یک حجم معینی از مایع از ورودی پمپ به سمت تخلیه آن بدون در نظر گرفتن فشار سیستم، عمل می‌کند. در این پمپ، مقدار مایعی که در هر سیکل جابجا می‌­شود، کاملا وابسته به هندسه پمپ است و فشار خروجی هیچ تاثیری بر آن ندارد.

 

 

مطالب پیشنهادی: چگونه زنجیر بیل‌ مکانیکی را تعویض کنیم؟

 

 

پمپ‌های جابجایی مثبت را می­‌توان به عناوین زیر تقسیم بندی کرد:

الف- پمپ­‌های رفت و برگشتی

  1. پمپ پیستونی Piston Pump (یک یا دو حرکتی)
  2. پمپ افتان (Plunger Pump)
  3. پمپ دیافراگم (Diaphragm Pump)

در یک پمپ رفت و برگشتی، جریان ثابت روغن به سمت سیلندر در اثر مکش پیستون کشیده می‌­گردد. این تحت فشار بر قسمت خروجی، تخلیه  می‌­شود. از آنجا که انتقال روغن در پایان هر حرکت پیستون انجام ­می­‌شود، تخلیه را که قاعدتا یک عمل ضربان­دار است، را صورت می‌­دهد.

انواع پمپ رفت و برگشتی

پمپ­‌های رفت و برگشتی می‌­توانند بر دسته‌­های بیشتری بر اساس تک یا دو حرکته بودن تقسیم بندی شوند. پمپ افتان شبیه به پمپ پیستونی با یک تفاوت می­‌باشد. با توجه به اصطکاک میان پیستون و دیواره در پمپ پیستونی، سطح زیادی تا پایان خروجی پیستون می­‌طلبد. درحالیکه در پمپ افتان، هیچ تماس فیزیکی بین دیواره و پیستون وجود ندارد، از این رو سطح زیادی لازم نیست. این ویژگی کاهش در قیمت پمپ را سبب می­‌شود. با این حال در مقایسه با پمپ­‌های افتان، پمپ‌­های پیستونی می­‌توانند جریان بیشتری را در واحد حجم پمپ تأمین کنند.

ب) پمپ­‌های چرخشی (Rotary Pumps)

  1. پمپ پره­‌ای (Vane Pump)
  2. لوب پمپ (Lobe Pump)
  3. پمپ چرخ دنده‌­ای (Gear Pump)
  4. پمپ پیچ‌وار (Screw Pump)

 

 

مطالب پیشنهادی: نکات حفاری با بیل مکانیکی

 

 

برخلاف حرکت خطی پیستون در پمپ رفت و برگشتی، پمپ­‌های چرخشی مایع را در یک فضای محدود به دام می­‌اندازند. سپس توسط قطعات چرخشی، مایع را به خروج از پمپ می‌­کنند. به همین دلیل جریان مداومی (ضربان کمتر) از مایع بوجود می­‌آید. دلیل اصلی انتخاب پمپ چرخشی از بین بردن اینرسی مربوط به پمپ‌های رفت و برگشتی است. در یک پمپ رفت و برگشتی ، پیستون به سرعت از پیش تعیین شده شتاب می‌­گیرد و در پایان زمان حرکت ، به سرعت صفر باز می­‌گردد. در نتیجه این شتاب‌گیری و کاهش سرعت، قسمتی از انرژی در هر سیکل مصرف می­‌شود که منجر به از بین رفتن آن می­‌گردد. پمپ­‌های چرخشی با سرعت ثابت کار می‌­کنند از این رو باعث ازبین رفتن انرژی اینرسی می­‌شوند.

انواع پمپ چرخشی

پمپ‌های هیدرولیک چرخشی با توجه به “ظرفیت” آن­‌ها، یعنی جابجایی کل مایع از مکش به خروجی در یک دقیقه دسته بندی می­‌شوند. ظرفیت بستگی به هندسه پمپ و فاصله بین قطعات چرخان و محفظه پمپ دارد. این فاصله باعث ایجاد یک مسیر نشت از سمت تخلیه فشار بالا به سمت مکش فشار کم می شود. نکته مهم دیگر این است که، برای کاهش نشتی، باید فاصله بین محفظه و قطعات پمپ را به حداقل رسانید. این نیاز به تولید دقیق و حداقل تولرانس را داردکه منجر به افزایش هزینه­‌های پمپ می‌شود. از این رو ، پمپ‌های دوار به طور کلی برای کاربردهای فشار بالا استفاده نمی­‌شوند.

پمپ­‌های هیدرودینامیک گریز از مرکز (Centrifugal (Hydrodynamic) Pump)

پمپ گریز از مرکز (هیدرودینامیک) دارای یک پروانه که بر روی محور شفت سوار شده و محفظه دور آن است، می‎باشد. قسمت مکش به مرکز پمپ و قسمت تحویل دهنده به خروجی آن متصل شده است.

پمپ گریز از مرکز هیدرولیک بر اساس اصل ساده‌­ای عمل می­‌کند. وقتی روغن توسط نیروی مکانیکی خارجی وادار به چرخش می‌­شود، نیروی گریز از مرکز ایجاد می­‌شود و آن را از محور مرکزی خارج می­‌سازد. این نیرو کمک می­‌کند تا روغن به ارتفاع بالاتری برود. به دلیل عملکرد گریز از مرکزی، روغن به بیرون رانده می‌­شود و یک خلا در هسته پمپ ایجاد می‌­گردد. در نتیجه اگر  به منبع روغن متصل باشد، مکش اضافه انجام می­‌گردد و جریان مداوم روغن در فشار بیشتری را امکان پذیر می‌­کند.

پمپ گریز از مرکز

 

 

 

مطالب پیشنهادی: مهمترین رویداد ماشین‌های راهسازی و معدنی در دنیا کجاست؟!

 

 

 

در مقایسه با پمپ­‌های جابجایی مثبت، پمپ‌­های گریز از مرکز می­‌توانند نرخ جریان بیشتری را تولید کنند. با این حال، تخلیه به فشار تحویل بستگی دارد. پمپ­‌های گریز از مرکز یا سانتریفیوژی بیشتر مناسب آب یا مایعات با ویسکوزی کمتری به دلیل اصطکاک میان تیغه­‌های پروانه می­‌باشند. اگر پمپ گریز از مرکز با هوا پر شوند، با شروع آن فشار مکشی کافی برای مکش بوجود نمی­‌آید و از این رو پمپ کار نخواهد کرد. برای پرهیز از این مشکل، این نوع از پمپ­‌ها بایستی همیشه از مایع پر باشند.

با توجه به وجود پمپ‌‌های مختلف، در هر موقعیتی پمپ متناسب با آن استفاده می‌شود. شما می‌توانید انواع پمپ ماشین آلات راهسازی و معدنی خود را در فروشگاه اپال پارت و بدون واسطه سفارش دهید.

منبع:

Introduction to Hydraulic Pumps